Hubal w Porębie

Szczegóły

Utworzono: 04-07-2016

W ubiegłą niedzielę, w Porębie-Kocęby (gm. Brańszczyk, woj. mazowieckie) odsłonięto pierwszy w Polsce mural historyczny upamiętniający przejście oddziału mjr. Henryka Dobrzańskiego przez Porębę, w końcu września 1939 roku. Twórcami malowidła są artysta malarz Rafał Roskowiński oraz Piotr Karsznia, rysownik i wizualizator historii, i jednocześnie pomysłodawca projektu. Stowarzyszenie „Wizna 1939” patronowało temu wydarzeniu oraz wzięło udział w uroczystości odsłonięcia obrazu.

Namalowany na ścianie budynku w sąsiedztwie kościoła pw. św. Barbary obraz przedstawia kilku ułanów wraz z ich dowódcą, mjr. Dobrzańskim, późniejszym Hubalem, witanych przez miejscową ludność. To alegoria oraz wizja artystyczna autorów, którzy w realia historyczne wkomponowali także własne wyobrażenia i przeżycia związane z  tym tematem.

Jak twierdzą artyści, obraz zawiera kilka motywów sytuacyjnych m.in. oddział kawalerii wkraczający do wsi na gniadych koniach, oraz dowódcę, mjr. Dobrzańskiego (na siwym koniu). Inny motyw przedstawia jakby fragment bibuły wydartej z żołnierskiego pamiętnika, ze szkicem przedstawiającym przejście wojska w bród przez rzekę pod Udrzynem. Całość została osadzona symbolicznie w przestrzeni i otoczeniu pejzażu mazowieckiego. Artyści starali się zachować i wiernie odtworzyć wiele detali wojskowych, takich jak uzbrojenie, umundurowanie, gesty ułanów czy nawet zasady poruszania się oddziału, jak również pokazali kilka szczegółów związanych z zachowaniem i anatomią koni.      

Odsłonięcie obrazu symbolizującego epizod Września 1939 roku, to niewątpliwie wielkie i wyjątkowe wydarzenie artystyczne i patriotyczne dla mieszkańców tej małej miejscowości, kultywujących pamięć o oddziale mjr. Hubala. Warto zaznaczyć, że osobą, która była najbardziej zaangażowana w realizację tego projektu, i która w istocie doprowadziła do powstania obrazu, jest proboszcz miejscowej parafii, ks. Andrzej Grzybowski, opiekun działającej od kilkunastu lat w tej miejscowości Izby Pamięci poświęconej Hubalowi, który był także „duchowym” inspiratorem powstania muralu.

Poręba to wieś położona ok. 5 km na południe od trasy Wyszków-Ostrów Mazowiecka. To m.in. tędy, po rozwiązaniu 110. Pułku Ułanów, mjr. Henryk Dobrzański przedostając się wraz z grupą ułanów z kierunku Łomży oraz Czerwonego Boru, ominąwszy Ostrów Mazowiecką, przedzierał się okolicznymi lasami do walczącej Warszawy.

Porębę Kocęby i graniczący z tą miejscowością Udrzyn n. Bugiem, jako miejsca pobytu oddziału mjr. Henryka Dobrzańskiego, odnotował w swojej książce pt. Szlakiem mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, wnuk Hubala – Henryk Sobierajski.

W rejonie Udrzyna oddział przeprawił się przez rzekę Bug, a następnie kierując się do Warszawy przybył do majątku Zofii Arkuszewskiej i Wandy Chełmickiej w Krubkach pod Warszawą. Tu dowiedziawszy się o kapitulacji Warszawy, major podjął decyzję o skierowaniu się na południe, w celu dotarcia na Węgry lub do Rumunii. Ostatecznie Oddział Wydzielony Wojska Polskiego mjr. Hubala przedostał się na kielecczyznę, a następnie na północ, w rejon Pilicy, gdzie działał do końca, tocząc walki z okupantem hitlerowskim.

Artystom i organizatorom muralu gratulujemy ciekawego pomysłu oraz bardzo wartościowego projektu, a wszystkich zachęcamy do odwiedzenia tego miejsca podczas letnich wycieczek.

Dariusz Szymanowski

zdjęcia: Marcin Sochoń